overwintering | wintertelling 2025 | wintertelling 2024 | wintertelling 2023 | wintertelling in het nieuws

 

Wintertelling  18 en 19 januari 2025

 

Een zachte winter is ook winter

In totaal zijn 992 ooievaars geteld door 741 melders. Dit ligt in de lijn van de afgelopen jaren. Ondanks een populatiegroei, is het aantal overwinteraars steeds min of meer gelijk.

De soort winter heeft invloed. In strenge winters zullen ooievaars zich meer concentreren op plekken waar de voedselzekerheid groter is. In zachte winters, zoals deze, spreiden ze meer. Zeker de blijvers, zij waren nu vaak in de buurt van hun nestplaats te vinden. Dat heeft allemaal voordelen. Ze kennen de omgeving goed en weten waar de beste voedselbronnen zijn.

Afval als voedselbron
Er wordt veel voedsel weggegooid, waardoor de hoeveelheid eetbaar afval groot is. De plaatsen waar dit afval verder wordt verwerkt, oefenen een grote aantrekkingskracht uit op allerlei dierlijk leven zoals insecten en muizen. De ooievaars profiteren van beide, van het eetbare afval en van het kleine leven.
De AVR in Utrecht was het decor van een item over de wintertelling in Vroege Vogels Radio.
De vuilverwerkingslocaties in Barneveld, Oss, Tilburg en Wilp waren ook weer goed in trek. In totaal gaat het om tenminste 320 ooievaars die gebruik maken van deze locaties, een derde deel van de hele groep.

Ook de stedelijk omgeving is in trek. Alleen al in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag verbleven meer dan 100 ooievaars.
Er was weer een grote groep van ruim 100 te vinden in het Reestdal, in de omgeving van ooievaarsstation De Lokkerij.
Andere grotere groepen van ongeveer 35 ooievaars zijn gezien in de driehoek Veenendaal-Ede-Wageningen en de omgeving van de A2, globaal tussen Zijderveld en Beesd.

In Friesland zijn juist opvallend weinig ooievaars  geteld. Eén van de tellers is op stap geweest met een verslaggever van Omroep Friesland en zij hebben tijdens hun telronde ... geen ooievaars gezien.

Waar?

Op het verspreidings-kaartje is te zien in welke blokken van 5 x 5 kilometer ooievaars zijn gemeld. Donkerder betekent meer ooievaars.

Dit kaartje bevestigt het beeld, dat de ooievaars meer gespreid waren. Dit jaar werden in 231 van deze 5-kilometerblokken ooievaars gemeld. Dat is meer dan in de 213 in de koudere winterperiode van 2024.

Het is goed te zien dat de Randstad en het grote rivieren-gebied goed in trek zijn.


Trends

De wintertelling wordt al heel wat jaren uitgevoerd. De eerste was in 1995 en vanaf 2001 jaarlijks. De telling van januari 2025 is dus de 25e op rij.

Uit eerdere tellingen en aflezingen van ringnummers, weten we dat de overwinterende groep voornamelijk uit broedvogels van het voorgaande broedseizoen bestaat. Soms blijft een eerstejaars jong achter. Vaak is dan een oorzaak aan te geven. Het is bijvoorbeeld tijdelijk in een asiel verzorgd of is van een heel laat broedsel.
Er zitten ook ooievaars bij uit de ons omringende landen. Soms zijn deze op trek en blijven ze in Nederland overwinteren, maar de meeste blijken broedvogel in Nederland te zijn. De getallen gaan dus vooral over volwassen ooievaars, die in 2024 broedvogel zijn geweest in Nederland.

 

De groene kolommen geven het geschat aantal broedparen aan. De laatste kolom in de grafiek is het jaar 2024. In die laatste kolom staat het aantal overwinteraars van januari 2025, omdat de telling van 2025 volgt op en hoort bij broedseizoen 2024.

De blauwe lijn geeft het aantal gemelde overwinteraars aan. Deze lijn is lang rond de 500 blijven schommelen en vanaf ongeveer 2010 is gemiddeld een lichte stijging te zien. De lijn verloopt ook wat grillig. Vanaf 2019 schommelt hij steeds rond de 1000.

De oranje lijn geeft aan welk percentage van het aantal broedvogels heeft overwinterd. En dan zie je een lijn die hoog begint, 90 % in 1995, en vanaf 2005 schommelt tussen 30 en 40 %. Kijk je alleen naar de laatste vijf jaren, dan valt de dalende lijn op. Ofwel: Een kleiner wordend deel van de broedvogels blijft in Nederland. Dit percentage zit nu op 28 %.
Dat betekent ook dat een groeiend deel van de broedvogels op trek gaat.

Tot slot

Veel melders hebben waarnemingen doorgegeven. Heel waardevol, alleen dankzij al deze melders is een telling zoals deze mogelijk. Veel dank daarvoor.
Ook veel dank aan Waarneming.nl en Sovon voor het beschikbaar stellen van hun middelen en kennis.


In de Broekpolder bij Vlaardingen overwintert een groepje van 7 ooievaars, waarvan 5 op de foto (18 januari 2025)
foto: Ada Onderdelinden



Wintertelling 2025